miércoles, 23 de diciembre de 2009

A vueltas con el Flash



No, no os preocupéis que en esta ocasión no me refiero a los infográficos. Si no al cartel que anuncia el famoso taller de Flash que si ahora no me equivoco es en enero. Aquí el primer fallo del cartel, porque si mis cálculos o mis recuerdos no me fallan no aparecía la fechas o fechas en las que se llevaría a cabo.

Esta es una de las informaciones más importantes para nosotros porque todos sabemos lo difícil que resulta compaginar y cuadrar horarios este año. Es más cada uno parece tener el suyo propio, nada en común. No podemos decidir inscribirnos en el taller si no sabemos con qué otra de nuestras actividades va a chocar o si va a chocar con alguna.



El segundo fallo importante es la atracción visual. En mi caso, sabía que iba a haber un taller porque así nos lo había comunicado Fran, sin embargo hasta el último martes de clase no me enteré de que había un cartel que lo anunciase. Siendo el Flash un programa que permite tantas posibilidades y habiendo programas de ilustración tan innovadores se hecha de menos la función básica del adorno para atraer la atención. No podemos comprar un producto si antes no nos ha llamado la atención por algún motivo.

Y el tercer fallo importante que me pareció haber detectado el último día que lo observé es que no se hacía referencia a las posibilidades que dicho programa nos permite. Deberíamos indicar a los posibles interesados cómo tenemos pensado organizar el curso, qué actividades se proponen, alguna metodología, unas pinceladas sobre que es el Flash y hasta dónde podemos llegar con él.

Como dije el esfuerzo debe estar en hacer el producto atractivo en todos los sentidos: comunicación pura y comunicación visual.



Realizado por Clara Bernal Castro

























La locura de la especialización

Enseñar lo desconocido, lo complicado o lo farragoso. La justificación más básica de la necesidad de explicar las cosas visualmente ¡es que de otra forma no se entienden!


Xaquín González, "Ver la ciencia"


Utilizamos la infografía para entender aquello que las palabras no pueden explicar con facilidad, y desde, nuestros orígenes los dibujos nos han permitido comprender lo que por otros medios resultaba inexplicable al ojo y a la mente humana. Cuando mis compañeros y yo os presentamos el trabajo sobre la Gripe A fue ésa la primera pregunta que nos formulamos: ¿Cómo es que en un tema que ha dado la vuelta al mundo varias veces y en diferentes episodios, cada día más recientes y novedosos, no encontremos apenas infografías que nos dejen más claro lo que leemos?


No es fácil entender la ciencia, y para divulgarla, como los medios pretendían en el caso de la Gripe porcina, antes hay que comprenderla. La ciencia, sin ir más lejos, es un terreno muy propicio para la especialización. Conceptos densos y abstractos son el caldo de cultivo perfecto para quienes consideran que la especialización significa profundización a costa de cualquier cosa.

Por lo general, cuando hablamos de especializarnos en algo, o de alcanzar más especialización en la explicación de algo, no nos referimos a completar algo haciéndolo más veraz y comprensible, pensamos en emplear términos imposibles, expresiones indescifrables sólo al alcance de unos pocos.

La Gripe A no deja de ser, pese a su carácter público y mediático, un concepto puramente científico. ¿Sabríamos explicar lo que es el ARN viral, o la hematoglutinina, o tal vez la neuramiridasa o, sin ir más lejos, sabríamos decir de dónde viene lo de AN1H1? A mi me costaría bastante y eso que soy de ciencias.

Cuando hicimos el trabajo que da pie ahora al debate sobre la especialización, pensábamos que sobraban palabras y faltaban dibujos. Yo lo sigo pensando porque la infografía relativa a esta temática se ha balanceado, creo, entre las explicaciones casi infantiles y una especialización para expertos que no para la gente de a pie que somos la mayoría.


La especialización, la profundidad de datos, se reserva a los entendidos, y los entendidos no necesitan que les expliquemos en qué consisten esos términos, por eso volvemos al círculo vicioso.

Lo primero para hacer especializada la infografía es comprender que hay que explicar lo que no se entiende, dedicar esfuerzos individuales para profundizar en diferentes aspectos con el único cometido y fin de hacer algo más comprensible a la mayoría, a todos y cada uno de los que no conocemos, no sólo a quienes ya demuestran total predisposición para verlo con claridad sin necesidad de explicación. Ésos son sólo unos pocos.


Realizado por Clara Bernal Castro




miércoles, 9 de diciembre de 2009

Como se votou nos ÑH6

Noutra actualización mencionei os premios ÑH Lo Mejor del Diseño Periodístico España & Portugal, agora déixovos un infográfico feito por Martí Ferrer,
xefe de deseño de Diari de Girona, que participou como xurado neste certame.
Fixádevos nas botellas...

miércoles, 2 de diciembre de 2009

A loncha perfecta (again)

Velaí vos vai outro infográfico de La Vanguardia sobre como cortar o xamón.
Con tanto infográfico xa todos deberíamos saber cortalo como profesionais. Porén, hai un millón de xamóns ibéricos sen vender! (na noticia tamén hai un infográfico semellante).

martes, 1 de diciembre de 2009

El Paro en Tres Pasos


Bueno regreso a la carga, en esta ocasión con el boceto del paro propuesto por Xaquín. He de reconocer que se me atragantaron profundísimamente los datos, es muy posible por tanto que en la elaboración definitiva y posterior del infográfico refleje otro dato y no esta visualización gráfica de la evolución del paro en hombres y mujeres analizando tres períodos: el tercer trimestre de 2009 (los últimos datos presentados por el INE), el trimestre anterior, y el mismo trimestre en el año 2008 (variación interanual).


Tal vez por esto último lo más acertado sea plantear un gráfico de barras para estas informaciones económicas, lo veré con más claridad al realizar el diseño final. En cualquier caso este sería el esquema: unos dibujos que no pretendo que sean informativos sino sólo estéticos (para relajar la vista del lector y hacer el trabajo más llamativo), los datos en bruto proporcionados por la Encuesta de Población Activa (fuentes que se podrían ampliar llegado el momento de ponerlo en práctica) y un gráfico/a comparativo/a.


Nada más, espero que os guste y se admiten propuestas para solucionar mi cacao mental y mejorar el boceto.

Un biko para tod@s.


Clara B.C.

A Torre de Hércules

La Voz de Galicia, un dos diarios máis lidos en Galicia, obtivo en varias ocasións recoñecementos polo seu deseño. De todos eles o que máis me chamou a atención foi unha mención na sexta edición do certame ÑH Lo Mejor del Diseño Periodístico España & Portugal por un infográfico da Torre de Hércules. Un póster chamado La Torre de Hércules, patrimonio de todos, que o xornal entregou cando o monumento coruñés foi declarado Patrimonio da Humanidade pola Unesco. O autor é Xoán G.
Agardo que vos guste.

Misión(s) a Marte

E xa para rematar, deixo un bonito infográfico sobre as diferentes misións ao planeta Marte que me atopei por aí.


Canon dixital

Tamén aproveito para subir hoxe as propostas que fixeramos ao comezo do curso para o asunto do canon dixital.

Infográficos sobre o paro

O primeiro infográfico fai referencia a como se reparte porcentualmente o paro en España segundo a idade e o sexo. O INE, a través da EPA, só ten en conta catro grupos de idade: dos 16 aos 19 anos; dos 20 aos 24; dos 25 aos 54 e dos 55 en diante. Así, a maioría dos parados (igual que a poboación activa), está na franxa de idade dos 25 aos 54.
Buscarei outros estudos nos que as franxas de idade sexan máis pequenas, para ver como afecta realmente o paro ás mulleres e aos homes segundo a súa idade.

Neste outro gráfico móstrase o número de traballadores que perderon o seu posto por mor dun ERE en Galicia, desde abril de 2008 ata setembro deste ano.



IPI

Aquí deixo o pouco que se me ocorreu para o infográfico da crise. A verdade é que non quería facer o mesmo que fixera Xaquín, nin tampouco pór un mapa de Europa así sen máis.
O problema está en que as cifras son as cifras, e nestes casos hai poucos xeitos de representalas nunha gráfica.

Na miña primeira opción, despois de desbotar a idea do mapa de Europa e de tentar facer algo diferente ao que de Xaquín, saíu isto, que non deixa de ser unha táboa un pouco adornada.

O que fixen foi pór en contraste a variación do IPI da Zona Euro coa de España. Se hai un incremento do IPI, a cifra está en verde; se descende, en vermello. Ademais tamén hai uns pequenos comentarios.

De todos os xeitos, e como xa dixen, isto non ten aspecto de infográfico, así que fixen outro cos mesmos datos.

O que tentei foi que se puidese ver a diferenza de valores, a súa distancia e evolución diferente.

Facer infográficos non é nada doado. E non o digo só polo seu deseño en si (que á vista está que o debuxo non é o meu forte, malia que hei de dicir na miña defensa que non teño o material axeitado), senón que o digo especialmente polo contido. Ou sexa, que se vai contar e logo como o imos contar, e non ao revés. Se o que vas contar non é atractivo ou interesante, por moito que o adornes, seguirá carecendo de interese.

lunes, 30 de noviembre de 2009

La loncha perfecta de jamón



A comienzos del curso, allá por mediados de octubre, Marita nos propuso la creación de un infográfico sobre el jamón serrano. Pues gracias a nuestras bitácoras, todo el mundo podrá contemplar los resultados de aquella clase.


Y hablando de un buen corte de jamón, aquí os dejamos un vídeo de lo más ilustrativo. Buen apetito!

Europa sale de la crisis, España sigue en recesión


-12/-10

-10/-8

-8/-6

-6/-4

-4/-2

-2/0

0/2


Con los datos proporcionados por EUROSTAT, el infográfico propuesto por Xaquín consistiría en un mapa de la Unión Europea en el que, mediante una leyenda de colores, se agruparan los países según el rango de crecimiento (negativo y positivo).


Como complemento para un infográfico dinámico, este mapa se mostraría cambiante mediante una línea cronológica, que visualice cada uno de los trimestres representados en el gráfico (primer trimestre del 2009, segundo trimestre del 2009, tercer trimestre del 2009). Así, el usuario podrá ver la evolución del PIB arrastrando el ratón sobre la barra de un trimestre a otro.



Felicita las Navidades



Aquí os muestro un infográfico con prácticos consejos para que ninguno de vuestros seres queridos se quede sin felicitación estas Navidades.



miércoles, 25 de noviembre de 2009

Un esbozo de la crisis


Lo primero que os preguntaréis al ver el boceto será: ¿Y por qué demonios aparecen dos locomotoras en un boceto sobre la crisis en general? Bueno, lo he planteado de dos formas diferentes: para que sea interactivo y para que no lo sea.
En el primer caso, los dos trenes al igual que la bandera europea de la parte superior izquierda serían los botones. Al pulsar la locomotora de alta velocidad aparecerían los resultados y gráficas comparativas de los países que han experimentado una cierta mejoría en sus economías; pulsando la locomotora antigua, saldrían los resultados y gráficas de los países que aún siguen en recesión. Pulsando la bandera europea podríamos visualizar los resultados a nivel europeo, tanto de la Zona Euro como de la Europa de los 27.

En el segundo caso, un boceto sin interactividad, ambas locomotoras serían un mero recurso estético para hacer más atractiva la información al lector, unos datos que ya de por sí suelen ser considerados bastante difíciles de digerir.

Aclaro que estas explicaciones están en la letra chiquita que acompaña al boceto pero no estoy segura de que se vaya a ver... Así que nada espero que os guste y si alguna cuestión pues nada no tenéis más que platearla.


LA DESPEDIDA DE FRAN

Cierro la ventana por hoy, no sin antes dar las GRACIAS, desde este pequeño sitio, a Fran por aguantar nuestros: "Fran, ¿puedes venir? Es que me perdí", por su infinita paciencia y por el esfuerzo que ha puesto durante estas semanas intentando que todos entendiéramos algo. Sin duda el Flash ya es un poco más claro para nosotros y eso que aún nos queda mucho y que, como decían las chicas de Chat Noir en sus comentarios de Visualización da Información, nos vemos incapaces de hacer esas chuladas nosotros solos.

Pero MILES DE GRACIAS de todas formas, Fran.

Un saludo a tod@s, pequeñ@s infografistas.

Clara B.C.

martes, 24 de noviembre de 2009

Carapuchiña vermella en infográficos

Aquí vos deixo unha cousa curiosa que acabo de atopar. É un video feito por Tomas Nilsson, un estudante de deseño gráfico da Linköping University. Está xenial e ten unha forte carga crítica con respecto aos excesos da infografía animada na prensa.

Agardo que vos guste.

Slagsmålsklubben - Sponsored by destiny from Tomas Nilsson on Vimeo.

domingo, 22 de noviembre de 2009

Viño vello


E para os que non queiran cerveza, un bo viño entón.


Como tirar ben unha caña




Estrenábamos o curso cun infográfico sobre como se debe cortar ben un xamón.


Agora vos deixo outro para que acompañedes as tapas cun bo grolo de cerveza. Bo proveito!


miércoles, 18 de noviembre de 2009

La macchina




Aquí vos deixo unha páxina cuns gráficos moi potentes. Trátase da web de Maserati. Nela podedes configurar calquera dos seus modelos como vos pete. Pódese ver o coche dende calquera ángulo, por dentro, por fóra e ata o seu chasis coa visón de raios X.
Non son infográficos, pero o traballo de imaxe é máis que salientable.
Ademais, poder deseñar semellantes coches ao antollo de cada un sempre axuda a soñar un pouco. Só soños...

viernes, 6 de noviembre de 2009

Calendario bursátil

Aquí vos deixo un infográfico curioso tirado de El Economista do venres 6 de novembro de 2009.
Nel represéntase un almanaque bursátil ao estilo dos antigos calendarios gregorianos.
Os datos corresponden ao feche de cada mes do Ibex 35 do parqué español.
O infográfico chama a atención polas súas imaxes de estilo medieval. Porén, non é un gráfico especialmente ilustrativo.
É un exemplo máis do infografismo como ilustración. Aínda que cómpre recoñecer que orixinal é.
Ademais, acaso aqueles antigos almanaques ilustrados non eran verdadeiros exemplos de infografía?


martes, 27 de octubre de 2009

No somos marionetas

Cualquier cosa puede salvarnos de la monotonía. El recelado destino es el dueño de esta monotonía, pero la vida vivida aún no está escrita. En cada gesto, en cada acto, en cada paso, en cada palabra tenemos la oportunidad, casual o no, de reescribir las páginas de nuestra particular, única e irrepetible historia.

Harold Crick no era más que un autómata, frío, desorbitadamente metódico, abstraído de su propia vida. Simplemente existía. Se movía por un momento incontrolable de inercia. Una marioneta de hilos muy frágiles. La infografía de Más extraño que la ficción (Stranger than fiction) refleja prolijamente la abstracción de la mente de nuestro protagonista, su involuntaria corriente de pensamiento, en definitiva, sus hábitos.


Pero, súbitamente, un día, lo real y lo aparentemente irreal se cruzan y todo cambia. Harold descubre que su vida está en manos de una voz, que narra todos sus pasos y lo más impactante, todos sus pensamientos. Nadie quiere ser controlado, así que Harold toma las riendas, pero parece ser demasiado tarde. ¿Por qué en ese preciso momento? ¿Por qué cuando Harold decide por fin vivir? Por suerte, esta caprichosa y esperanzadora metáfora de nuestras vidas concede segundas oportunidades.

viernes, 23 de octubre de 2009

Un infográfico 'Reloj de Pulsera': Más extraño que la ficción

Inauguro las páginas electrónicas de este cuaderno de bitácora. Lo hago con nueve palabras: Reloj de Pulsera busca funcionario para cambiarle la vida. Ése es simple y llanamente el leit motiv de una película cargada de estrellas del celuloide cinematográfico y con un argumento de lo más inverosímil a la vez que rompedor. Una fábula actual en la que el tópico de "la realidad que supera con creces a la ficción" cobra vida propia en la forma de un, aparentemente, inofensivo reloj de pulsera que obra auténticos prodigios en la insípida existencia del inspector de hacienda, Harold Crick.


"Harold Crick era un hombre de números infinitos, de cálculos interminables y de, sorprendentemente, pocas palabras. Y su reloj era aún menos locuaz". Si ignorásemos que conocemos el nombre del protagonista, si pensásemos que por un casual estas líneas -el comienzo de Más extraño que la ficción- son en realidad la descripción de algo, ¿qué sería lo primero que pasaría por su cabeza?


Imposible saber lo que contestaría cada uno. Yo tengo mi respuesta: un INFOGRÁFICO. Esa pieza que se compone de infinitos datos e interminables informaciones y que, sorprendentemente, se los presenta al mundo con pocas palabras. Lo que a primera vista nos parece poco locuaz, como el reloj de pulsera de este cobrador del frac de la administración publica, se transforma en una poderosa, elaborada y perfecta maquinaria de comunicación.

No piensen que toda la película gira entorno a los dibujos, son sólo los primeros minutos de metraje. Tampoco son el elemento principal, únicamente aportaciones originales, diferentes y dinámicas que le dan al producto un tono de mecánica perfección, así como los famosos relojes suízos. Pitágoras aseguraba que la vida humana estaba gobernada por los números, que "todo es matemáticas" porque consideraba que "el universo es una obra sólo descifrable a través de las matemáticas y se compone de aritmética y geométrica".


Probablemente el archiconocido científico se habría quedado sin palabras al observar plasmada su teoría en una peícula, llevada en cierta forma a la vida real. La vida de Harold Crick está diseñada y explicada a través de infográficos que recogen sus pasos, sus manías, su rutina y sus movimientos son figuras claramente geométricas, como cuando subepor vez primera en la pantalla al autobús urbano y en la puerta de entrada de éste se dibujan varias circunferencias y cuadrados.

El problema de la película es que no es una oda a la claridad que emana de la infografía, de su realización simple y profunda, su cometido es otro y es una pena que no haya profundizado más en la metáfora para exlicar a la gente como su vida puede ser simplificada y, probablemente, sus problemas mejor comprendidos a través de un esquema que nos abra una puerta importante: la del conocimiento.

Cuando a Harold Crick se le paró su enigmático reloj de pulsera unos cuantos minutos de retraso lo cambiaron todo. Por lo de pronto, lo único que nos queda claro es que si nuestra vida la gobierna el tiempo, las perfecciones núméricas o un reloj un tanto especial, mejor será llevarlo un poquito adelantado.


LA TIRANÍA DE LOS NÚMEROS: ASÍ COMIENZA 'MÁS EXTRAÑO QUE...'

http://www.youtube.com/watch?v=aTl42sYCLHc

martes, 20 de octubre de 2009

Más extraño que la ficción

Hoy hemos visto Más extraño que la ficción, una deliciosa película. Lo más destacable es su voluntad metalingüística, algo que ya nos debe sonar a todos pero que no siempre se llega a lograr. Y menos aun en un film.
Lo que nos interesa en este caso es el uso de los infográficos en esta película. Harold, el protagonista, es un amante de los números y una persona bastante cuadriculada, que pretende tener todo bajo control (aunque su vida esté siendo escrita por otra persona). Ese gusto por la exactitud, por la meticulosidad, es lo que reflejan estos infográficos. Como si fuesen operaciones matemáticas, los movimientos y quehaceres habituales de Harold son expresados a través de cifras, símbolos, flechas y vectores, con rigor y simplicidad.
En la película no son más que recursos visuales que refuerzan la potencia narrativa en la descripción de la mente y la forma de ser del protagonista. No aportan claridad ni datos concretos en general. Son simplemente licencias o aportes estéticos.
Sin embargo, podemos darnos cuenta de la razón de ser de la infografía: echar una ojeada multivisual, pluridimensional y a la vez sencilla y clara de procesos, cantidades, enumeraciones, etc.

Nunca fui capaz de anudarme una corbata siguiendo las instrucciones que mi padre me daba. Pero lo logré cuando me compré una que tenía una etiqueta ilustrada. En ella se explicaba, en 6 pasos, cómo hacerlo. Ignoro si se trataba de un nudo Windsor o doble, pero lo cierto es que lo conseguí yo solo. Aunque no sin intentarlo unas 50 o 60 veces. El gráfico salvó mi imagen en la boda de mi primo. El complicado proceso que mi padre intentaba enseñarme se me mostró claro en seis dibujos consecutivos. Esa es la imagen que tenemos de los infográficos. Unos diseños que nos hacen la vida más fácil, que convierten lo complejo en simples giros de muñeca. Por cierto, yo me ahorro más segundo que Harold ya que habitualmente no me pongo corbata (además, he perdido la valiosa etiqueta).


Y en este caso, ya hace un tiempo que se utilizan en la ficción como ingredientes visuales que refuerzan las cualidades de algún objeto, como la fiabilidad, la tecnología y la precisión. Y esto lo saben muy bien los anunciantes de automóviles. Como ejemplo, Audi.


Con este anuncio nos maravillamos ante la sutil perfección de esta creación de la marca alemana. Su maquinaria se mueve igual que el cuerpo humano, en sincronía armoniosa. Nos desvela los entresijos de sus mecanismos a través de unas imágenes sesudas y así como que muy científicas.
Tanto en este ejemplo como en los de la película, los gráficos no nos aportan nada más que sensaciones, la idea de que estamos hablando de algo complejo que se puede representar a través de un gráfico y que así lo vamos a entender mejor. Es algo parecido a cómo "pensaría" un robot, tan frío y calculador. Los gráficos en su vida serían una constante para saber desde qué portabilidades hay que se caiga ese letrero que se mece a merced del viento hasta cuántos movimientos son necesarios para un afeitado aceptable (en el caso de que los robots, algunos, se afeitasen) o cómo debo de dar la mano a aquél otro robot.
Es una simple mirada con tintes futuristas utilizando un recurso ya antiguo. El gráfico está presente porque detrás se esconden muchos datos intrincados. Cuando veo infográficos que me muestran las maravillas de la ingeniería no puedo dejar de acordarme de los Forgendros. (perdonad la calidad, pero es el único que he encontrado).

viernes, 16 de octubre de 2009

Racións para deseñar un infográfico

O pasado martes enfrontámonos ao primeiro reto de deseñar un bosquexo de infográfico cun tema do máis apetecible: Como cortar o xamón.
Cuestión: que facer? Coido que todos coincidimos no mesmo, en debuxar un xamón e logo ir engadindo cousiñas tiradas do corpo da noticia, tal e como se estivésemos arredor dunha ración deste preciado manxar e cada un de nós fose pondo escarvadentes (que non palillos) un pouco ao chou.
O primeiro problema foi como organizar a información da que dispoñíamos e dispola nun esquema. Arredor do xamón non casaba ben pór como foi o concurso de cortadores de xamón do norte de Galicia. Iso xa estaba claro na noticia.
Facelo visible non foi moi complexo, xa que, con maior ou menor destreza, tivemos claro que unha perna de porco resolvía as nosas necesidades.
Neste caso, para establecer un contexto, só había que remitirse ao titular tanto da nova como ao que puxeramos ao noso infográfico.
Outro cantar xa foi a cuestión da simplificación. Unha cousa foi facer visible o xamón e outra facelo recoñecible. Se ademais cargamos o gráfico de frechas que fan referencia a temas do máis variado, afastámonos do obxectivo dunha lectura rápida e eficaz.
Por se non quedara claro que o gráfico fai referencia ao xamón, a redundancia entra en acción. Non está de máis que nas pequenas frases que ilustran o infográfico se lembre ao lector o tema do que falamos, sen ser pesados.
O infográfico debe ser un complemento útil no conxunto da información, e non un simple adorno. Por iso, ademais de resultar atractivo, debe ser útil, ou polo menos que quen o vexa poida tirarlle algún partido. Por iso, a causa e o efecto son importantes. Manuela Mariño optou por explicar os cortes de maneira sinxela, a través de incisións clave e direccións de corte.
A comparación e o contraste, no caso do infográfico mostrado na aula, veñen dados polo oso do xamón. Non tería sentido indicar as zonas nas que se deben facer os cortes se non mostramos o que o xamón agocha no seu interior. A infografía permítenos facer esas pequenas "manipulacións" que facilitan a narración visual.
E relacionado co anterior está a creación de múltiples dimensións.
E despois de todo isto chega o punto quente, a integración. Que todo o que creamos e engadimos para explicar un proceso ou facer máis visible unha serie de datos sexa coherente. O tema non era moi complexo, polo que con maior ou menor sorte, todos fomos bastante coherentes ao deseñar as nosas infografías. A ninguén se lle ocorreu facer o gráfico sobre coitelos de Albacete ou unha comparativa dos xamoneiros que hai no mercado.
Non debemos esquecer o por que fundamental da infografía. O obxectivo fundamental do gráfico é informar. Así que de nada serve facer un bo debuxo dun xamón de pata negra se o deseño non se comprende ou se non serve nada máis que para encher un oco.
Cortar un xamón non é doado. Facer un infográfico tampouco. Polo de agora queda moito touciño que tirar.

miércoles, 14 de octubre de 2009

Después de la productiva clase de ayer, os dejamos unas direcciones en las que podréis descargar de forma gratuita software para edición fotográfica.

Getpaint

Picassa

Photoscape

Shapecollage

Irfanview

Photopos


Esperamos que nos sean de utilidad.

miércoles, 7 de octubre de 2009

Primeira clase de Infografía e Ilustración

Infografía e ilustración

Obxectivos da materia

- Xénese, función e aplicación da imaxe infográfica nos medios de comunicación. Elementos para a súa definición e significación (BOE).

Na primeira parte, tratarase de formular as liñas mestras, as características e os condicionantes da imaxe infográfica, entendida como unha nova forma de presentar a información. Analizaranse os elementos que a distinguen e o proceso de elaboración desde a ideación, a recollida de datos, o esquema narrativo e a produción, así como a utilización que da infografía están a facer as publicacións impresas. Veremos a distinción entre o punto de vista decorativo e o informativo na preparación, presentación e función dos infográficos. Ademais, haberá unha aproximación entre a infografía e a imaxe, entre a infografía e o deseño gráfico, a infografía e a proposta estética, a infografía e a procura dunha síntese entre a percepción visual e a textual.

Na segunda parte, farase un percorrido polo material ilustrativo centrado, neste caso, nas viñetas, caricaturas, ilustración e cómic que aparecen nas páxinas dos xornais, distinguindo entre o concepto de opinión e de información. Farase un breve labor historiográfico, tanto dos xornais e revistas como dos autores que contribuíron cos seus traballos a entender a información de actualidade coma un elemento autenticamente visual, accesible ao lector e capaz de sintetizar ideas a través do humor e da ironía. Buscaranse as relacións de forma e contido na conxunción do paradigma visual e comunicativo.

Contidos
1. A imaxe sintética: a infografía. Introdución: o universo icónico e a infografía. Definición. Orixe. Aplicacións. Características e funcións da infografía informativa. Precursores do infografismo informativo

2. Os infogramas no xornalismo impreso. Estrutura e elementos básicos dun infograma. Tipos, técnicas e estilos. Orientacións sobre o uso dos infográficos. A ética e os infográficos

3. A infografía na estrutura dos medios. O departamento de infografía nos medios impresos. Infografía e deseño gráfico. A concepción semántica e formal da infografía no proceso comunicativo. A imaxe e o texto na procura dun obxectivo informativo. Gráficos de axencia. Proceso de traballo nun xornal e nunha axencia especializada. Algúns autores de referencia e achegas na curta historia da infografía mundial e española

4. Eclosión da infografía en España. O ordenador como ferramenta de traballo. Guerra do Golfo e Xogos Olímpicos de Barcelona. Sinxeleza e impacto na primeira etapa da infografía. Perfil do infografista informativo

5. Tratamento da infografía na prensa galega. Análise do conxunto dos xornais galegos. Departamento de infografía, medios e persoal. As dificultades para abordar o traballo

6. A infografía nos soportes audiovisuais. Características e usos da infografía en Internet. Posibilidades da imaxe infográfica nas redes. Interacción, hipertexto e hipermedia. A dixitalización entendida como infografía. A infografía e a televisión

7. O gravado. Concepto e orixe. Distintas técnicas de gravado: xilografía, calcografía e litografía. O gravado e os medios escritos. Algúns gravadores importantes e as súas contribucións

8. A Ilustración. Definición e as orixes: calígrafos e iluminadores. Tipoloxías segundo a súa estrutura formal. Funcións da ilustración. A ilustración na prensa do século XIX: evolución e características. Da idea de decoración á de información e opinión

9. O humor gráfico. Concepto e características da viñeta gráfica. Orixes e evolución na prensa. As revistas de humor. Uso e funcións do humor gráfico nos xornais actuais

10. A caricatura. Orixe e definición. Características da linguaxe da caricatura. Elementos configurantes. Recursos do caricaturista. O papel da caricatura nas publicacións impresas na actualidade

11. O cómic. Definición da historieta. Linguaxe do cómic. A imaxe no cómic. O cómic e o xornalismo. O cómic como vehículo dunha narración documental contextualizada. Orixes e evolución da historieta mundial, española e galega

12. Panorámica da ilustración na prensa galega. Tratamento e función. Algúns ilustradores significativos


PROGRAMA PRÁCTICO

O alumnado formará pequenos grupos para formular debates sobre aspectos relacionados co programa en cada clase teórica. Tanto os debates como a participación continuada neles incluiranse na avaliación da parte teórica da materia. Ademais, cada quince días, os alumnos recollerán e presentarán na clase 2 infográficos, analizando e explicando a súa selección e a súa materialización.
As prácticas contemplarán dous tipos de traballos. Un dos días centraranse na planificación de infográficos a partir de teletipos e noticias de axencias e xornais. Os traballos entregaranse cada día ao remate da clase, o que significa que ao longo do cuadrimestre cada persoa matriculada na disciplina acumulará un total de 14 prácticas. O outro, dedicarase á elaboración de infográficos na sala de ordenadores multimedia utilizando os programas de debuxo e ilustración FreeHand e/ou Illustrator e Photoshop, dos que o alumnado debería ter uns coñecementos mínimos. Neste caso, o alumnado, ao remate do cuadrimestre, deberá ter entregado, partindo dos bosquexos realizados, 7 infográficos, e un final cun asunto de actualidade elixido polo alumno.

Bibliografía básica e complementaria
BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA:
- Baudelaire, Charles: Lo cómico y la caricatura, Madrid, Antonio Machado Libros, 2001.
- Bozal, Valeriano: La ilustración gráfica del XIX en España, Madrid, Editorial Alberto Corazón, 1979.
- De Pablos, José Manuel: Infoperiodismo. El periodista como creador de infografía , Madrid, Editorial Síntesis, 1999.
- Merino, Ana: El cómic hispano , Madrid, Cátedra, 2003.
- Mijksenaar, Paul: Una introducción al Diseño de la información , Barcelona, Gustavo Gili, 2001.
- Peltzer, Gonzalo: Periodismo iconográfico , Madrid, Ediciones Rialp, 1991.
- Valero Sancho, José Luis: La infografía. Técnicas, análisis y usos periodísticos , Valencia, Universitat de Valencia..., 2001.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA:
- Aguilera, M de e Vivar, H (ed.): La infografía, las nuevas imágenes de la comunicación visual en España , Madrid, Fundesco, 1990.
- Barbieri, Daniele: Los lenguajes del cómic, Barcelona , Paidós, 1993.
- Bertin, Jacques: La gráfica y el tratamiento gráfico de la información , Madrid, Taurus Ediciones, 1988.
- Bettetini, Gianfranco e Colombo, Fausto: Las nuevas tecnologías de la comunicación , Barcelona, Paidós, 1995.
- Buján, Daniel: O gravado , Santiago de Compostela, Andel/Xunta de Galicia, 1995.
- Canga Larequi, Jesús: El diseño periodístico en prensa , Barcelona, Editorial Bosch, 1994.
- Cebrián Herreros, Mariano: Información audiovisual: concepto, técnica y aplicaciones , Madrid, Editorial Síntesis, 1995.
- Contreras, Fernando R.: Nuevas fronteras de la infografía. Análisis de la imagen por ordenador , Sevilla, MERGABLUM, 2000.
- Costa, Joan: La esquemática. Visualizar la información , Barcelona, Paidós,1998.
- Eco, Umberto: Apocalípticos e integrados , Barcelona, Editorial Fábula/Lumen/Tusquets, 1995 (1ª edición, 1968).
- El-Mir, Amado José; Lallana García, Fernando, e Hernández González, Rafael: Diseño, color y tecnología en prensa , Barcelona, Editorial Prensa Ibérica, 1995.
- Fernández Paz, Agustín: Para lermos cómics , Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1989.
- Gauthier, Guy: Veinte lecciones sobre la imagen y el sentido , Madrid, Cátedra, Colección Signo e imagen, 1992. 2ª edición.
- Gombrich, E.H.: Los usos de las imágenes. Estudios sobre la función social del arte y la comunicación visual , Barcelona, Debate, 2003.
- Groupe µ: Tratado del signo v isual, Madrid, Cátedra, Colección Signo e imagen, 1993
- Gubern, Romá: La imagen pornográfica y otras perversiones ópticas , Barcelona, Editorial Anagrama, 2005.
- Gubern, Romá: Del bisonte a la realidad virtual. La escena y el laberinto , Barcelona, Editorial Anagrama, 1996.
- Guía de los números, La: The Economist, Madrid, Ediciones del Prado.
- Ivins jr., W.M.: Imagen impresa y conocimiento , Barcelona, Gustavo Gili, 1975.
- López Socasau, Federico: Diccionario básico del cómic , Madrid, Acento Editorial, 1998.
- Marín, Xaquín: O abc do cómic , A Coruña, Bahia Edicións, 1995.
- Martín Aguado, José A.; Armentia Vizuete, José I.: Tecnología de la información escrita , Madrid, Editorial Síntesis, 1995.
- Martín Aguado, J.; Piñuela, A. e González Díez, E.L.: Tecnologías de la información impresa , Madrid, Editorial Fragua, 1993.
- Moles, Abraham: La imagen didáctica, Barcelona, Editorial CEAC, 1991.
- Moles, Abraham e Luc Janiszewski: Grafismo funcional , Barcelona, Editorial CEAC, 1990.
- Santis, Pablo de: La historieta en la edad de la razón , Barcelona, Paidós Postales, 1998.
- Varios: Videoculturas de fin de siglo, Madrid, Cátedra, 1996.
- Villafañe
Competencias
O alumnado poderá analizar as modalidades expresivas da infografía no soporte papel. Establecerá as pautas de realización e entenderá as formas de combinar as distintas linguaxes para conseguir a comunicación co lector. Coñecerá os estilos e as características dos infográficos e os seus estilos de construción, segundo os distintos medios de comunicación impresos.
Distinguirá tamén as modalidades e formas de presentación da ilustración, caricatura, humor gráfico e cómic. Diferenciará obxectivos e maneiras de elaboración, así como as pautas dos distintos autores que servirán como referencia.
O alumnado realizará pezas infográficas nas que incorporará os elementos significativos que permiten ofrecer a información necesaria, tanto visual como textual, xogando cos recursos e as posibilidades que permite a tecnoloxía.

Metodoloxía da ensinanza
O alumnado formará pequenos grupos para expor debates sobre aspectos relacionados co programa en cada clase teórica. Ademais, cada quince días, os alumnos recollerán e presentarán na clase 2 infográficos, analizando e explicando a súa selección e a materialización. Tanto os debates, exposicións e a súa participación continuada incluiranse na avaliación da parte teórica da disciplina.

As prácticas contemplarán dous tipos de traballos:

* Un dos días, centraranse na planificación de infográficos a partir de teletipos e noticias de axencias e xornais. Os traballos entregaranse cada día de clase, o que significa que ao longo do cuadrimestre cada persoa matriculada na materia acumulará un total de 14 prácticas. Á semana seguinte devolveráselle o traballo revisado e cualificado, o que permitirá o intercambio de opinións e precisar as correccións.

* O outro, dedicarase á elaboración de infográficos na sala de ordenadores multimedia. Neste caso, o alumnado, ao remate do cuadrimestre, deberá ter entregado, partindo dos bosquexos realizados, 7 infograficos, e un final cun asunto de actualidade elixido polo alumno. A medida que vaian realizando os infográficos, procederase a súa revisión coa posibilidade de rectificar erros.

A metodoloxía é flexible, polo tanto está aberta a cambios e modificacións de acordo cos intereses e coas expectativas do alumnado matriculado nela. Así que se xorden ideas ou propostas novidosas que se poidan desenvolver nas clases teranse en conta, xa que a universidade debe ser un contorno de experimentación.

Sistema de avaliación da aprendizaxe
Será a nota media resultado da cualificación obtida nas clases prácticas ou da proba, se fora necesario realizala, e na proba teórica, centrada nos contidos do programa, na que haberá que responder a dez preguntas curtas. Cada pregunta respondida correctamente será cualificada cun punto. Á nota do exame, engadirase a puntuación obtida nos debates e nas explicacións dos infográficos recollidos.
A nota da parte práctica recollerá as puntuacións obtidas polo alumnado tanto nos guións/bosquexos dos infográficos como no propio infográfico xa elaborado no ordenador. Terase en conta a idea, a estrutura, a distribución dos elementos, a claridade expositiva, a falta de erros e a facilidade de uso.
A parte práctica e a parte teórica teñen que estar superadas para poder obter a media correspondente.

As persoas que teñan que presentarse en setembro deberán realizar o mesmo traballo práctico, polo que terán que realizar guións/bosquexos de noticias e logo elaboralos no ordenador, e no mesmo número que ao longo do cuadrimestre. Tamén realizarán o exame teórico coa mesma estrutura.
A parte práctica e a parte teórica teñen que estar superadas para poder obter a media correspondente.

Tempo de estudos e de traballo persoal que debe dedicar un estudante para superala
Total: 90 horas, das que 60 corresponden á planificación docente da materia.
Recomendacións para o estudo da materia
Análise crítica da estrutura formal e do contido do material infográfico e do material vinculado á ilustración que se recollen nas publicacións impresas, na televisión e en Internet, co obxecto de aprender a estudar os elementos que distinguen os distintos tipos de construción informativa.
Observacións
Este programa pode ser modificado segundo os intereses e expectativas do alumnado, así como en consonancia coas novidades que se poidan producir e que, pola súa actualidade, se incorporarán aos seus contidos. Un programa ten que ser maleable para irse adaptando aos acontecementos no contorno infográfico e da ilustración.